این مطلب در شمارهٔ ۱۹۵ رسانهٔ همیاری، یادنامهٔ استاد محمد محمدعلی، منتشر شده است. برای خواندن سایر مطالب این یادنامه اینجا کلیک کنید.
دکتر محمود جوادیان کوتنایی – ایران
از دبیرستان «مروی» تهران تا ونکوورِ کانادا راه درازی است. از زمزمههای روزگار نوجوانی برخاسته از فضای تهران در قابِ نمایشنامهنویسی و در پی آن آفرینش چندین کتاب داستان در گسترهٔ پهناور ایران تا کلاس داستاننویسی در ونکوورِ کانادا، اما راه درازی نیست. زندگی در همین کوتاهی عمر و با درخشیدن در آفرینش هنری، کنشگری، پژوهش و آموزگاری معنا مییابد. محمدعلی در کنارِ داستاننویسی، استاد و آموزانندهٔ داستاننویسی و کنشگری در رسانههای ادبی و فرهنگی نیز بود. سردبیری فصلنامهٔ «برج» (۱۳۶۱ – ۱۳۵۹)، سردبیری شعر و داستان در مجلهٔ «آدینه» و همکاری با مجلهٔ «سخن» و دیگر رسانههای نوشتاری و فرهنگی، ادبی و هنری پیشین و پسین از کنشهای اندیشگی و هنری او بود. از «درهٔ هندآباد گرگ داره» (۱۳۵۴) تا «نقش پنهان» (۱۳۷۰)، «جمشید و جمک» (۱۳۸۳) و تا «مشی و مشیانه» و «جهان زندگان »، راه پرپیچ جهانِ واقعی تا جهانِ پیچیده و رنگارنگ اسطورهها را پیمود. از درخشش در کلاس داستاننویسی «گلشیری» تا آموزش داستاننویسی در ایران و سپس ونکوور، راه دشوار آموزش را در نوردید و در قامت داستاننویسی برجسته و استادی بلندپایه برآمد. از رمانِ برجستهٔ «برهنه در باد» (۱۳۷۹، برندهٔ تندیس یلدا در سال ۱۳۸۰) و تا پایان زندگیِ دور از میهن (۱۴۰۲)، بر همین پایه نوشت و آفرید. محمدعلی نویسندهای پرکار و در کنارِ کار نویسندگی، آموزگار و استادِ ارجمندی بود. وی اسطورههای ایرانی و داستانهای شاهنامه را کاوید و با تخیل هنری، شگردهای زبانی، نثری پخته و سخته، توانایی در کاربرد تکنیک داستاننویسی، آنها را – گاه در فضای سورئال – بازآفرید.
محمدعلی، همچنان میتوانست داستانهایی برجسته و بهیادماندنی بیافریند و همچنان با آموزش هموارهاش، شاگردان بیشتری به یادگار بگذارد. او در گذر پرکار زیستِ خود و با کوشش هموارهاش، شاگردان فراوانی را آموزش داد که در ایران و دیگر جاها به کار آفرینش و پژوهش میپردازند. محمدعلی، بیگمان در تاریخ داستاننویسی ایران، چهرهای برجسته و تأثیرگذار است. نام او در کنارِ دیگر نامآوران ایران، در حافظهٔ تاریخ بر جای میماند.
یاد و نامش گرامی باد.
۲۶/۶/۱۴۰۲ – قائمشهر، مازندران