با یاد نویسندهٔ توانای سرزمینم و دوست گران‌مایه؛ استاد محمد محمد‌علی

این مطلب در شمارهٔ ۱۹۵ رسانهٔ همیاری، یادنامهٔ استاد محمد محمدعلی، منتشر شده است. برای خواندن سایر مطالب این یادنامه اینجا کلیک کنید.

دکتر محمود جوادیان کوتنایی – ایران

از دبیرستان «مروی» تهران تا ونکوورِ کانادا راه درازی است. از زمزمه‌های روزگار نوجوانی برخاسته از فضای تهران در قابِ نمایش‌نامه‌نویسی و در پی آن آفرینش چندین کتاب داستان در گسترهٔ پهناور ایران تا کلاس داستان‌نویسی در ونکوورِ کانادا، اما راه درازی نیست. زندگی در همین کوتاهی عمر و با درخشیدن در آفرینش هنری، کنشگری، پژوهش و آموزگاری معنا می‌یابد. محمدعلی در کنارِ داستان‌نویسی، استاد و آموزانندهٔ داستان‌نویسی و کنشگری در رسانه‌های ادبی و فرهنگی نیز بود. سردبیری فصلنامهٔ «برج» (۱۳۶۱ – ۱۳۵۹)، سردبیری شعر و داستان در مجلهٔ «آدینه» و همکاری با مجلهٔ «سخن» و دیگر رسانه‌های نوشتاری و فرهنگی، ادبی و هنری پیشین و پسین از کنش‌های اندیشگی و هنری او بود. از «درهٔ هندآباد گرگ داره» (۱۳۵۴) تا «نقش پنهان» (۱۳۷۰)، «جمشید و جمک» (۱۳۸۳) و تا «مشی و مشیانه» و «جهان زندگان »، راه پرپیچ جهانِ واقعی تا جهانِ پیچیده و رنگارنگ اسطوره‌ها را پیمود. از درخشش در کلاس داستان‌نویسی «گلشیری» تا آموزش داستان‌نویسی در ایران و سپس ونکوور، راه دشوار آموزش را در نوردید و در قامت داستان‌نویسی برجسته و استادی بلندپایه برآمد. از رمانِ برجستهٔ «برهنه در باد» (۱۳۷۹، برندهٔ تندیس یلدا در سال ۱۳۸۰) و تا پایان زندگیِ دور از میهن (۱۴۰۲)، بر همین پایه نوشت و آفرید. محمدعلی نویسنده‌ای پرکار و در کنارِ کار نویسندگی، آموزگار و استادِ ارجمندی بود. وی اسطوره‌های ایرانی و داستان‌های شاهنامه را کاوید و با تخیل هنری، شگردهای زبانی، نثری پخته و سخته، توانایی در کاربرد تکنیک داستان‌نویسی، آن‌ها را – گاه در فضای سورئال – بازآفرید.

محمدعلی، همچنان می‌توانست داستان‌هایی برجسته و به‌یادماندنی بیافریند و همچنان با آموزش همواره‌اش، شاگردان بیشتری به یادگار بگذارد. او در گذر پرکار زیستِ خود و با کوشش همواره‌اش، شاگردان فراوانی را آموزش داد که در ایران و دیگر جاها به کار آفرینش و پژوهش می‌پردازند. محمدعلی، بی‌گمان در تاریخ داستان‌نویسی ایران، چهره‌ای برجسته و تأثیرگذار است. نام او در کنارِ دیگر نام‌آوران ایران، در حافظهٔ تاریخ بر جای می‌ماند. 

یاد و نامش گرامی باد.

۲۶/۶/۱۴۰۲ – قائم‌شهر، مازندران 

ارسال دیدگاه